Stwierdzenie nieważności ślubu, czyli stwierdzenie nieważności małżeństwa zawartego w Kościele, to orzeczenie sądowe przesądzające o tym, że konkretne małżeństwo nie zostało ważnie zawarte. Orzeczenie sądowe stwierdzające nieważność małżeństwa uzyskuje się poprzez przeprowadzenie odpowiedniego procesu sądowego. Prowadzeniem takich procesów zajmują się sądy kościelne, które znajdują się w każdej diecezji. Celem takich procesów sądowych jest zbadanie, czy małżeństwo, którego sprawa dotyczy, zostało ważnie zawarte w myśl prawa kanonicznego. Sędziowie w takim procesie mają za zadanie ustalić, czy w chwili zawierania małżeństwa istniały jakieś przesłanki powodujące nieważność takiego małżeństwa. Jeżeli w ramach prowadzonego procesu sędziowie ustalą, że małżeństwo zostało nieważnie zawarte z powodu istnienia choćby jednej przesłanki powodującej jego nieważność, sąd wydaje wyrok stwierdzając nieważność takiego małżeństwa.